| | | | | | 2024 IN BEELD Lees het jaarverslag van Expertisecentrum Euthanasie | | | | | | OPEN RAMEN Esther Pans pleit voor openheid rond de euthanasiepraktijk in NL | | | | | DAG LIEFSTE KEES Marijke van Vuure over de euthanasie van haar man | | | | | | |  | | | Willeke Stadtman, arts bij Expertisecentrum Euthanasie, over euthanasie, eigen regie en de moed om los te laten Begin dit jaar verscheen de herziene versie van Slotakkoord, het allesomvattende boek over euthanasie, hulp bij zelfdoding, voltooid leven en sterven in eigen regie. Schrijver is Willeke Stadtman, sinds tien jaar arts bij Expertisecentrum Euthanasie. Waarom moest de update er komen? En hoe kijkt zij zelf naar de dood? | | | | | | Bestedingen van Stichting Vrienden van Expertisecentrum Euthanasie in 2024 | | | Als u ons steunt, wilt u natuurlijk weten wat er met uw donatie(s) gebeurt.
Elk jaar legt de stichting Vrienden van Expertisecentrum Euthanasie verantwoording af in haar jaarverslag. Daarin vindt u een volledige financiële verantwoording en een bestuursverslag. | | | | | Hoe gaat het met de euthanasiepraktijk in Nederland? Welke kant gaan we op? Daar hebben wij in ons land een verbluffend scherp zicht op. In sommige Europese landen met een euthanasiepraktijk is het al uiterst moeilijk om te achterhalen hoevéél euthanasieën er per jaar worden verleend (Spanje) of is er grote onzekerheid over de aantallen vanwege een praktijk van ‘niet melden’ (België, met name Wallonië). In Nederland staan de ramen wijd open. Wij hebben een breed, betrouwbaar zicht op de euthanasiepraktijk.
Onlangs verscheen het jaarverslag 2024 van de Regionale Toetsingscommissies Euthanasie (RTE). Het eerste wat opvalt is dat euthanasie in Nederland in steeds meer gevallen wordt verleend. Al 20 jaar is het aantal euthanasieuitvoeringen stijgende. In 2024 waren het er bijna 10.000: een stijging van 10% ten opzichte van het jaar daarvoor. Als wij nog wat verder terug gaan in de tijd, naar het jaar dat de Nederlandse euthanasiewet (Wtl) in werking trad (2002), dan gaat het zelfs om een vervijfvoudiging van het aantal uitvoeringen. Euthanasie komt ook vaker voor in verhouding tot het totale aantal sterfgevallen per jaar. Het afgelopen jaar ging het van alle sterfgevallen in Nederland in 5,8% om euthanasie, in 2018 was dat nog 4,0%.
Wat vinden wij daarvan? Dat is lastig te zeggen. Zo lang een euthanasietraject zorgvuldig, zorgzaam en deskundig gebeurt, zijn de aantallen wat mij betreft niet zo belangrijk of veelzeggend. Die houding heeft te maken met het wettelijk kader. De Wtl is een wet die uitgaat van “open normen”. Of een euthanasie mag of niet wordt in de kern bepaald door twee zorgvuldigheidseisen: een vrijwillig en weloverwogen verzoek en ondraaglijk en uitzichtloos lijden. Het gaat erom of de arts die het euthanasieverzoek beoordeelt tot de overtuiging kon komen dat hiervan sprake was. Van geval tot geval bepaalt de uitvoerend arts in feite zo waar de grenzen liggen. Daarna wordt elk individueel geval multidisciplinair getoetst aan de wet (door de RTE).
Alle oordelen van de RTE tezamen hebben geleid tot een fijnmazig normatief kader (te vinden in de EuthanasieCode), met speciale regels voor allerlei bijzondere situaties, zoals euthanasie bij dementie, bij psychische aandoeningen, bij stapeling van ouderdomsaandoeningen en voor duo-euthanasie. Toen ik het jaarverslag las, rees daaruit voor mij het beeld op van een zorgvuldige, transparante en menselijke euthanasiepraktijk, waarbij dokter en patiënt steeds in gezamenlijkheid op zoek zijn naar een oplossing voor situaties van ernstig lijden. In het jaarverslag kun je in alle openheid nalezen wat daarbij de overwegingen zijn geweest. Wat mij betreft is dat het belangrijkst: zicht op de casuïstiek. Wat gebeurt er, waarom gebeurt dit en hoe gebeurt het? Naar mijn idee is het van onschatbare waarde dat we niet hoeven gissen. Laat het daglicht maar volop schijnen op onze artsen, verpleegkundigen, patiënten en naasten. | | | | | | - Ingezonden -
Dag liefste Kees | | | Het is 24 juni 2024, een paar minuten voor 11:00 uur. We zitten naast elkaar met de armen om elkaar heen op de gele bank in de serre, tussen de vele planten waar we zo van houden, met uitzicht op onze prachtige tuin. Het is warm buiten, de tuindeuren staan open, de zon schijnt en de vogels zingen. Het lijkt alsof ze extra hun best doen omdat ze weten wat er gaat gebeuren.
De bel gaat en Jim en Gerard stappen binnen. Er wordt niet veel gezegd. Alles is in de weken ervoor al besproken en we weten hoe het werkt.
Kees en ik geven elkaar een dikke kus. De liefste en langste ooit. Ik hou van je. Dit was de laatste kus van een lange reeks die we elkaar de laatste maanden iedere dag veelvuldig gaven. Afscheid.
Jim bracht het slaapmiddel in en binnen een minuut was Kees in slaap. Een diepe slaap. We legden hem op de bank en ik bleef naast hem zitten. Na een minuut bracht Jim het tweede medicijn in. Jim voelde de pols van Kees en na een paar minuten liet hij weten: ‘Kees is overleden’. En toen gaf ik hem de allerlaatste kus op zijn voorhoofd. Dag liefste Kees.
De sfeer was rustig en vreedzaam. Jim en Gerard bleven nog even wachten tot de schouwarts kwam om de dood van Kees officieel vast te stellen. Vijf minuten later was iedereen vertrokken.
Het was goed zo. Als ik naar Kees keek, voelde ik opluchting. Eindelijk, ging er door me heen: Rust. Kees had de rust waar hij de laatste weken zo naar verlangde. Het was zo druk in zijn hoofd de laatste tijd. Zo van alles in de war in zijn hoofd. En nu was het stil. Alsof hij rustig lag te slapen. Nog net geen glimlach om zijn mond maar dat scheelde niet veel. En na alle drukte van de laatste weken voelde ik ook rust. Het is goed zo. Kees was er aan toe. “Ik ben er klaar voor’, had hij meerdere keren laten weten de afgelopen week. Sterker nog: een aantal keren had hij zelfs gezegd: ‘Ik begin er naar uit te kijken...’
Het is een goede beslissing geweest.
Marijke van Vuure
over de euthanasie van haar man | | | | Agenda Vriendenbijeenkomsten 2025
- 4 juni - Drachten
Euthanasiezorg bij dementie en bij een stapeling van ouderdomsaandoeningen
- 5 september - Zwolle - OOK ONLINE
Euthanasiezorg bij psychiatrie
- 8 november - Driebergen
Bijeenkomst voor naasten
We hopen u en uw introducés op een van onze bijeenkomsten te mogen verwelkomen.
| | | | | Bestuurslid gezocht met financiële achtergrond Wilt u zich inzetten voor het verbeteren van de euthanasiezorg?
Stichting Vrienden van Expertisecentrum Euthanasie zoekt een nieuw bestuurslid met affiniteit voor financiën. Bestuurlijke ervaring is een pré. In deze betekenisvolle functie draagt u bij aan de continuïteit en ontwikkeling van de euthanasiezorg in Nederland. Het bestuur bestaat uit vijf leden en vergadert circa vijf keer per jaar in Den Haag. Daarnaast vraagt de functie inzet voor bestuurlijke taken en deelname aan het auditcomité. Bestuursleden zijn ook geregeld aanwezig bij de Vriendenbijeenkomsten, waar steun en verbondenheid samenkomen. Deze bijeenkomsten worden als warm en inspirerend ervaren. Bestuursleden werken op vrijwillige basis en ontvangen een reiskostenvergoeding.
Bent u geïnteresseerd of kent u iemand die geschikt zou zijn, dan horen wij het graag!
| | | | Als u nog geen Vriend bent van Expertisecentrum Euthanasie, nodigen wij u uit om zich aan te melden via onze website. Met uw hulp kan het expertisecentrum:
- De continuïteit van euthanasiezorg garanderen
- Interne ontwikkelingen van Expertisecentrum Euthanasie vormgeven
- (Huis)artsen begeleiden bij euthanasietrajecten
- Nascholing voor (huis)artsen aanbieden
- Wetenschappelijk onderzoek doen
- Voortdurend werken aan maximale zorgvuldigheid
- Kennis over euthanasie en levenseinde bij Vrienden versterken
Vrienden ontvangen een uitnodiging voor Vriendenbijeenkomsten met actuele thema’s en zijn van harte welkom om introducés mee te nemen. Deze bijeenkomsten kunnen ook online worden bijgewoond. Daarnaast ontvangt u zes keer per jaar de nieuwsbrief ‘Vrienden voor het Leven’ met nieuws en updates over de euthanasiezorg en de ontwikkelingen binnen Expertisecentrum Euthanasie.
Doneer via NL36 TRIO 0391 1048 45 t.n.v. Stichting Vrienden van Expertisecentrum Euthanasie o.v.v. ‘gift’. Elke bijdrage, groot of klein, is van harte welkom. | | | Colofon No. 20, mei 2025
'Vrienden voor het leven' is een uitgave van Stichting Vrienden van Expertisecentrum Euthanasie. De nieuwsbrief verschijnt zes keer per jaar (papier en digitaal). Donateurs ontvangen de nieuwsbrief gratis.
Copyright
Teksten uit deze nieuwsbrief mogen uitsluitend na schriftelijke toestemming van de redactie worden overgenomen. | | | | | | |
